Zapewne każdy z Was słyszał kiedyś, że rozpoczynając przyjmowanie jakiegoś leku, nie można już jeść części produktów spożywczych, albo przynajmniej trzeba je znacznie ograniczyć. Jest to sprawa bardzo ważna, a często lekceważona przez osoby chore, no bo w czym może zaszkodzić wypicie szklanki soku lub zjedzenie owocu? No właśnie, może wydawać się, że w niczym, ale czy na pewno?

Oddziaływać może zarówno lek na spożyty pokarm, czyli np. w wyniku interakcji dojdzie do zaburzonego wchłaniania substancji odżywczych i niedożywienia chorego, jak i żywność na działanie leku np. poprzez zmniejszenie lub zwiększenie wchłaniania jego substancji czynnej. Musisz też wiedzieć, że to, że lek będzie się np. szybciej wchłaniał nie zawsze jest działaniem pożądanym i może stanowić zagrożenie dla Twojego zdrowia.

Kwestia interakcji substancji leczniczych ze składnikami pożywienia jest teraz tematem oraz obszarem badań, na który coraz częściej zwraca się uwagę dodatkowo ze względu na znacznie większy dostęp do zróżnicowanych, nowych, często bardzo egzotycznych produktów, żywności wysokoprzetworzonej zawierającej różnego rodzaju dodatki technologiczne, a wszystkie ich składniki mogą potencjalnie oddziaływać z przyjmowanym lekiem.

Leki stosowane w leczeniu cukrzycy należą do różnych grup substancji chemicznych i w odmienny sposób oddziałują w organizmie, jednak skutek ich działania jest w większości taki sam – obniżenie stężenia glukozy we krwi. Aby to działanie każdorazowo było podobne, należy kontrolować regularność przyjmowania, ale także tego okoliczności czyli np. skład posiłku podczas którego bierzesz tabletkę lub też odstęp przed / po jedzeniu.

Obecność pokarmu w żołądku, błonnik  mogą zmniejszyć wchłanianie leków nawet o 50%, a przez to także zmniejszyć skuteczność ich działania, czego skutkiem może być pogorszenie stanu zdrowia czy brak efektów leczenia.

W przypadku wielu leków istotna jest także zawartość tłuszczu w posiłku podczas przyjmowania leku. Jeśli jest zbyt wysoka, mogą wystąpić niepożądane objawy związane ze zbyt wysokim stężeniem leku we krwi.

Co tak naprawdę może się stać jeśli nie będziemy przestrzegać zaleceń związanych z przyjmowaniem leków? Kilka przykładów substancji, które przyjęte razem ze wskazanym lekiem mogą wywołać silne niepożądane reakcje, znajdziesz w tabeli. Są to oczywiście tylko przykłady, ponieważ każdy lek może oddziaływać z innymi składnikami pożywienia, a objawy zwiększonego lub zmniejszonego wchłaniania leku będą zależne od tego, jaki jest jego skład i działanie.

CZYM POPIJAĆ LEKI?

Bardzo ważną kwestią, którą musimy poruszyć jest także samo przyjmowanie leków, czyli najczęściej popijanie ich płynem. Ten płyn odgrywa tu kluczową rolę. Zarówno jego rodzaj, jak i ilość będą wpływały na działanie leku. 

Czym w takim razie popijać leki? Jeśli na ulotce nie napisano inaczej, najlepsza będzie zwykła, przegotowana woda z kranu. Nie popijaj leków herbatą, mlekiem, kawą, sokami (a już na pewno nie sokami z owoców cytrusowych!). Nawet wybór wody mineralnej zamiast przegotowanej wody wodociągowej może okazać się problemem, ponieważ są substancje, które właśnie ze składnikami mineralnymi tworzą trudno wchłanialne kompleksy, a przez to ograniczają wchłanianie i efektywność stosowanych leków.

Jeśli popijesz tabletkę dużą ilością wody, to automatycznie lek będzie bardziej rozcieńczony i bardziej dostępny do wchłonięcia przez organizm. W przypadku niektórych leków jest to istotne, dlatego jeśli na ulotce dołączonej do opakowania nie widzisz informacji o zalecanej większej lub mniejszej ilości płynu do popicia, to sięgaj po szklankę o pojemności około 200-250 ml.

To tylko podstawowe informacje o interakcjach leków z pożywieniem, dlatego jeśli potrzebujesz porady odnośnie leków, które sam przyjmujesz, nie wahaj się skonsultować ze swoim lekarzem lub farmaceutą.

UWAGA!

Ten artykuł ma na celu zwrócenie Twojej uwagi na kwestię interakcji leków z żywnością, jednak w żadnym wypadku nie wprowadzaj samodzielnie zmian w swoim leczeniu i przyjmowanych lekach. Wszystkie wątpliwości skonsultuj najpierw ze swoim lekarzem prowadzącym. Samodzielne odstawienie leku bądź inna modyfikacja mogą być niebezpieczne dla Twojego zdrowia, a nawet życia.

Bibliografia:

Zachwieja Z. Interakcje leków w pożywieniem. MedPharm.

Artykuł powstał we współpracy z dietetykiem klinicznym mgr Weroniką Gajdzik w ramach cyklu #sięgnijpozdrowie.

Autor: mgr Weronika Gajdzik

Dietetyk kliniczny

Prowadzi internetową poradnię dietetyczną, w ramach której uczy co jeść, aby poprawić swoje samopoczucie i stan zdrowia.