• Home
  • NIEDOŻYWIENIE. PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI ŻYWIENIOWE

NIEDOŻYWIENIE. PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI ŻYWIENIOWE

22 maja, 2020

W poprzednim artykule podjęliśmy temat żywienia przy nadmiernej masie ciała. Już wiesz co robić, aby zgubić zbędne kilogramy. A co w takim razie, jeśli Twoja masa ciała wcale nie jest zbyt wysoka, a wręcz przeciwnie – zbyt niska? 

Jest wiele czynników, które mogą spowodować, że utracisz apetyt, nie będziesz miał ochoty na jedzenie, nic nie będzie Ci smakowało, a kolejny kęs kanapki będzie dużym wyzwaniem. Są także dolegliwości, które będą powodowały większe zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze. Im dłużej to będzie trwało, tym bardziej Twój organizm będzie słabł, ewentualne rany będą się trudniej goiły oraz będziesz miał większe ryzyko wystąpienia zakażeń.

Co ważne, jeśli byłbyś zdrowy, to krótkotrwałe problemy z jedzeniem nie powodują katastrofalnych skutków, jednak całkowicie inaczej jest w przypadku osoby chorej lub po urazie – wtedy ryzyko jest znacznie większe.

W tej sytuacji koniecznie skonsultuj się z lekarzem, to on ustali przyczynę braku apetytu i trudności z jedzeniem. Bardzo dobrym krokiem będzie też wizyta u dietetyka, który dostosuje zalecenia żywieniowe do postawionej diagnozy lekarskiej i da Ci wskazówki, dzięki którym ich realizacja nie będzie dla Ciebie uciążliwa. 

Jak wiesz, profilaktyka jest nieoceniona, tak więc najważniejsze to nie dopuścić do niedożywienia i już na samym początku problemów zacząć działać.

CO JUŻ TERAZ MOŻESZ ZROBIĆ?
  1. Jedz często, małe objętościowo posiłki – przy braku apetytu prościej jest zjeść jedną małą porcję, niż od razu cały, pełny talerz, a widok dużej porcji, jeśli i tak nie chce Ci się jeść, może od razu zniechęcać do skosztowania
  2. Wybieraj to, na co masz ochotę – znacznie łatwiej zjeść nasz ulubiony posiłek, niż coś, czego nie do końca lubisz
  3. Zwracaj uwagę na skład – pełnowartościowe białko, zdrowe tłuszcze, ziarna, owoce, warzywa – na pewno wspomogą Twój organizm znacznie lepiej, niż batonik, frytki lub słodki napój, które zapełnią żołądek, dostarczą kalorii i to by było na tyle
  4. Jeśli szybko czujesz sytość i nie potrafisz zjeść całej porcji posiłku zadbaj o to, aby w małej ilości dostarczyć jak najwięcej składników odżywczych. Jak to zrobić?
 

Do zagęszczenia zup krem możesz wykorzystać żółtko jaja, a do tradycyjnych zup dodać odrobinę śmietanki lub jogurtu greckiego; zamiast wody do jej przygotowania możesz też wykorzystać domowy rosół – małe zmiany, a znacznie podnoszą wartość odżywczą takiej zupy.

Trzymaj blisko siebie miseczkę z orzechami i pestkami dyni lub słonecznika – są bardzo kaloryczne, tak więc nawet mała ilość podjadana w ciagu dnia doda Ci energii.

Przygotowując koktajle owocowe dorzuć do nich kawałek awokado – nie zmieni to za bardzo smaku, a nada Twojemu koktajlowi bardzo kremową konsystencję i doda zdrowych tłuszczów

Lubisz słodkości? Może przygotujesz szybkie ciasteczka z dużą ilością masła orzechowego i gorzkiej czekolady?

Zastanawiasz się, jak wprowadzić te wskazówki do codziennego menu, nie rezygnując z dotychczasowych nawyków żywieniowych? Proste rady znajdziesz poniżej. 

CO JEŚĆ, ABY PRZYTYĆ?
 
  1. Śniadanie: wcześniej często jadłeś owsiankę na wodzie z dodatkiem tartego jabłka i jogurtu naturalnego? Teraz owsiankę ugotuj na pełnotłustym mleku lub mleczku kokosowym z dodatkiem kakao, dodaj pokrojonego banana, posiekaną gorzką czekoladę i garstkę pestek lub orzechów – niby ta sama owsianka, a tak na prawdę to duża zmiana.
  2. Drugie śniadanie: wcześniej je omijałeś? Teraz może wypróbujesz pyszny koktajl owocowo warzywny lub mleczny? Nawet kilka łyków, nie musisz wypijać wielkiej szklanki. Dodaj do niego masło orzechowe lub awokado.
  3. Obiad: wcześniej jadłeś miseczkę zupy jarzynowej i byłeś już najedzony? Możesz przygotować zupę według wcześniejszych wskazówek – zagęścić ją żółtkiem jaja oraz dodać śmietankę. 
  4. Podwieczorek? Tutaj możesz zaszaleć – domowe ciasto, deser mleczno-owocowy… Spróbuj to, na co akurat masz ochotę.
  5. Kolacja: Jeśli zazwyczaj jest to u Ciebie po prostu kanapka, to możesz przygotować różne pasty kanapkowe: z twarogu, awokado, nasion słonecznika… jest mnóstwo możliwości, a może coś Ci wyjątkowo zasmakuje. Klasyka nie jest zła – wolisz ser żółty i pomidora? Proszę bardzo, to też dobry wybór.

 

Pamiętaj, że nawet małe zmiany mogą przynieść świetne efekty, dlatego nie zniechęcaj się, jeśli mimo przygotowania przez członka rodziny Twojego ulubionego posiłku, czujesz, że nie zjesz całej porcji. Zjedz tyle, ile możesz.

NIEDOŻYWIENIE – JAK LECZYĆ?

Stosowanie się do wskazówek nie przynosi oczekiwanych skutków? Możesz sięgnąć po produkty dostępne w aptekach, które w małej ilości dostarczą Ci ogrom składników odżywczych, a przy tym często są słodkie i mają przyjemny smak – są to tak zwane ONS (oral nutritional supplements). Co ważne, istnieją specjalne preparaty przeznaczone dla chorych na cukrzycę. Zanim pójdziesz do apteki kupić te produkty, to koniecznie skonsultuj tę kwestię z Twoim lekarzem.

Jeśli jednak tradycyjne żywienie jest u Ciebie niemożliwe lub niewystarczające to nie martw się – są jeszcze inne metody. W razie potrzeby możesz korzystać także z żywienia dojelitowego oraz pozajelitowego. Jeśli takie żywienie będzie konieczne, to na pewno omówisz to ze swoim lekarzem prowadzącym, a on dalej Cię pokieruje.

Na koniec mamy przepis na szybką, prostą, ale odżywczą przekąskę.

BUDYŃ CZEKOLADOWY (2 PORCJE)
 

Do jego przygotowania potrzebujesz:

1 szklankę mleka

2 żółtka jaja

1 łyżeczka skrobi ziemniaczanej

1 łyżkę kakao

4 kostki gorzkiej czekolady

1 banana

1 łyżeczka ksylitolu / erytrolu / ewentualnie cukru lub miodu

1 porcja:

296,3 kcal | B 9,6g | T 15,0g | Wp 30,1g (3 WW) | Błonnik 1,5g

Przepis:

Połowę mleka zmiksuj z połową banana i kakao, po czym wlej je do garnka, wrzuć 3 kostki czekolady i podgrzewaj. W drugiej połowie mleka roztrzep żółtka i skrobię. Gdy mleko w garnku będzie mocno ciepłe wlej do niego mleko z żółtkami i mieszaj aż do zagotowania. W razie potrzeby możesz posłodzić budyń do smaku. Do gotowego budyniu dodaj posiekaną kostkę czekolady i plasterki banana.

Artykuł powstał we współpracy z dietetykiem klinicznym mgr Weroniką Gajdzik w ramach cyklu #sięgnijpozdrowie

mgr Weronika Gajdzik – dietetyk kliniczny

Bibliografia:

  1. Kłęk S. Problematyka diagnozowania i leczenia dietetycznego pacjentów niedożywionych w: Grzymisławski M (red.) Dietetyka kliniczna. PZWL; 2019.
Fundacja