COVID-19, a także inne podobne choroby wirusowe np. grypa, mogą stanowić poważne ryzyko dla ludzi z cukrzycą typu 1.

Poniżej przedstawiamy kilka faktów odnośnie COVID-19, specjalne dla osób z cukrzycą typu 1.

Dostarczamy taką informację, żebyście Państwo podejmowali świadome decyzje odnośnie swojego zdrowia i samopoczucia. W razie wątpliwości i pytań, należy skontaktować się z lekarzem. Państwa zdrowie i bezpieczeństwo są bardzo ważne.

Koronawirusy są rodziną wirusów, które powodują choroby układu oddechowego. Większość z nich powoduje choroby zwierząt, jednak siedem znanych nam koronawirusów może wpływać na wystąpienie choroby u człowieka. Jeden z nich, SARS-CoV-2 powoduje chorobę określaną jako COVID-19. SARS-CoV-2 jest związany z innymi poznanymi koronawirusami powodującymi choroby u ludzi, takimi jak: SARS (ang. severe acute respiratory syndrome) lub MERS (ang. Middle East Respiratory Syndrome).

Ludzie z potwierdzoną infekcją COVID-19 mogą wykazywać od łagodnych po poważne objawy choroby, takie jak gorączka, kaszel i duszność. Zgodnie z informacjami dostarczanymi przez WHO, niektórzy mogą wykazywać dodatkowo takie objawy jak – bóle stawowo-mięśniowe, przekrwienie błony śluzowej nosa, katar, ból gardła, biegunkę – chociaż te objawy zwykle rozwijają się stopniowo wraz z rozwojem choroby.

Ogólnie, choroba przenosi się z osoby na osobę. Jeśli, nie byłaś/eś w odległości mniejszej niż 2 metry od osoby, która ma COVID, ryzyko tego, że wirus przeniesie się na Ciebie jest raczej niewielkie. Osoby, które uważają, że mogli zostać narażeni na ekspozycję COVID-19 powinny niezwłocznie skontaktować się z odpowiednimi służbami medycznymi.

Ponieważ COVID-19 jest nową chorobą, nie ma jeszcze na nią bezpośredniej szczepionki i zatwierdzonych leków (chociaż obecnie testuje się dostępne produkty medyczne m.in. przeciwwirusowe i immunomodulujące, a szczepionki są opracowywane). Rekomendacje odnośnie Twojego bezpieczeństwa to:

– myj często ręce wodą i mydłem przez co najmniej 30 sekund,

– nie dotykaj nieumytymi rękami swoich oczu, nosa i ust,

– unikaj bliskiego kontaktu z ludźmi, którzy są chorzy,

– zostań w domu, gdy jesteś chora/y,

– dezynfekuj często dotykane powierzchnie i przedmioty,

– nie wychodź z domu, jeśli nie ma potrzeby. Stosuj się do zaleceń władz odnośnie pandemii COVID-19.

1) Osoby z cukrzycą typu 1 nie są bardziej narażone na zarażenie się koronawirusem powodującym COVID-19.

– Obecne doniesienia świadczą, że osoby z wyrównaną cukrzycą typu 1 nie są w grupie zwiększonego ryzyka zakażenia koronawirusem powodującym COVID.

– Eksperci uważają, że osoby z dobrze prowadzoną cukrzycą typu 1, jednak zarażone koronawirusem powodującym COVID-19, niekoniecznie muszą być w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia poważnych powikłań wynikających z choroby.

– W grupie zwiększonego ryzyka są osoby ze stale podniesionym poziomem cukru we krwi i te, które cierpią na jeszcze dodatkową/e chorobę/y o przebiegu chronicznym np. choroby serca, płuc itd.

– Jeśli cierpisz na cukrzycę typu 1 i zachorujesz na jakąkolwiek infekcję wirusową, musisz o siebie szczególnie zadbać.

2) Monitoruj we krwi poziom glukozy i ketonów częściej niż zwykle.

– Kiedy czujesz się źle, możesz nie mieć ochoty na jedzenie i picie, a dodatkowo zapewne możesz brać tabletki przeciw objawom choroby np. przeciwgorączkowe i przeciwbólowe.

– Z tych względów, bardzo ważne jest monitorowanie poziomu glukozy i ketonów we krwi co cztery godziny. Jeśli posiadasz, sprawdzaj swój monitor ciągłego pomiaru glukozy (CGM) lub często używaj innych dostępnych testów. Może być konieczne dodatkowe podanie insuliny, żeby obniżyć podniesiony poziom glukozy we krwi.

– Obserwuj poziom ketonów, ponieważ podniesione wartości mogą prowadzić do kwasicy ketonowej (DKA), groźnego stanu w organizmie wymagającego natychmiastowej medycznej interwencji, której brak może prowadzić do śmierci.   

– Podniesiony poziom ketonów zdarza się często, gdy wartości pomiaru cukru we krwi są wysokie. Może to być wyznacznikiem tego, że Twój organizm w celu uzyskania energii zużywa tłuszcz i mięśnie zamiast energii pochodzącej z cukru.   

– Pozostałe symptomy kwasicy ketonowej to m.in. objawy grypopodobne (uczucie zmęczenia, osłabienie, bóle, nudności, wymioty, bóle brzucha), odwodnienie, oraz owocowy zapach z ust ze zwiększoną częstością oddychania, wynikające z tego, że organizm stara się wyeliminować ketony i kwasy z organizmu. 

– Jeśli wymiotujesz, masz podniesiony poziom ketonów (średnio lub wysoko), objawy kwasicy ketonowej, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.

Na chwilę obecną dostawcy twierdzą, że pandemia COVID-19 nie ma wpływu na możliwości wytwarzania i zaopatrzenia rynkowego w insulinę. Zaleca się stałe monitorowanie sytuacji. Niektórzy dostawcy zgłaszają jednak, że możliwe są opóźnienia, ale nie są to problemy długoterminowe i nie są spowodowane brakami w łańcuchu dostaw.

Wszyscy cierpiący na cukrzycę typu 1, powinni upewnić się, że ich recepty są ważne i bieżące oraz zapewniają maksymalną liczbę do uzupełnienia braków.

3) Ważniejsze niż zwykle jest to, by kontynuować swój standardowy cykl brania leków.

– Gdy czujesz się chora/y, to może być wyzwanie, szczególnie gdy masz problemy z jedzeniem i piciem.

– Poza insuliną, wiele leków bez recepty (OTC) może wpływać na poziom glukozy we krwi.

– Tabletki doustne, które mają te same składniki co syropy, mogą być lepszym wyborem, jeśli nie zawierają węglowodanów.

– Inne leki np. te zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa również podnoszą poziom glukozy we krwi.

– Bądź świadomy efektów działania leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych.

– Aspiryna w dużych dawkach może obniżyć poziom glukozy we krwi.

– Paracetamol (Acetaminofen) może spowodować fałszywe wyniki (lub ich brak) w CGM-ie. Dodatkowo, może być toksyczny dla wątroby i nerek. Każda osoba z powikłaniami nerkowymi powinna być ostrożna w używaniu paracetamolu.

– Ibuprofen powinien być także stosowany z ostrożnością, ponieważ może zwiększyć hypoglikemiczny efekt insuliny.

4) Zaopatrz się w rzeczy, które pomogą Ci utrzymać spożycie węglowodanów na odpowiednim poziomie.

– Pokarmy takie jak krakersy, zupy warzywne lub z makaronem, niesłodzony mus jabłkowy, oraz jogurt o smaku owocowym są łagodne dla żołądka.

– Jeśli wiesz, że możesz mieć problem z ich połknięciem, wtedy płyny mogą stanowić krótkoterminowe rozwiązanie.

– Jeśli Twoje poziomy cukru we krwi są w normie, możesz spożywać płyny które zawierają węglowodany i zaplanuj spożywanie co trzy-cztery godziny.  

– Ważne jest, żeby być dobrze nawodnionym, szczególnie, żeby wypłukać ketony, jeśli są obecne. Zwiększ udział napojów niezawierających węglowodanów np. wody, rosołów/bulionów, żelatyny bezcukrowej, bezcukrowych napojów bezalkoholowych itd.

5) Na wszelki wypadek bądź przygotowany.

– Istotnym jest, aby być przygotowanym na najgorsze, nawet jeśli (miejmy nadzieję) to nigdy nie nastąpi.

– Upewnij się, że masz zapasy przeciwcukrzycowych środków medycznych, a także masz możliwość ich uzupełnienia w przypadku kwarantanny.

– Upewnij się, że masz możliwość kontaktu ze swoim lekarzem w przypadku gdybyś dostrzegł/a takie symptomy jak: wymioty, biegunka przez ponad 6 godzin, duszność, gorączka, która nie mija po kilku dniach, wysoki poziom cukrów lub jeśli doświadczasz hipoglikemii.

– W przypadku dziecka, zadzwoń po lekarza, jeśli: ma problemy z oddychaniem, albo ma sine usta, nie chce jeść lub pić, doświadcza poważnego bólu ucha, lub jest znacznie bardziej śpiące niż zwykle. 

– W przypadku gdybyś znalazł się na pogotowiu/SOR-ze ważne jest, aby wspomnieć, że Ty lub bliska Tobie osoba cierpi na cukrzycę typu 1 i powinna mieć wyraźnie widoczną bransoletkę identyfikującą ją jako osobę z cukrzycą typu 1.

Na chwilę obecną dostawcy twierdzą, że pandemia COVID-19 nie ma wpływu na możliwości wytwarzania i zaopatrzenia rynkowego w insulinę. Zaleca się stałe monitorowanie sytuacji. Niektórzy dostawcy zgłaszają jednak, że możliwe są opóźnienia, ale nie są to problemy długoterminowe i nie są spowodowane brakami w łańcuchu dostaw.

Wszyscy cierpiący na cukrzycę typu 1, powinni upewnić się, że ich recepty są ważne i bieżące oraz zapewniają maksymalną liczbę do uzupełnienia braków.