Ostatnio poruszyliśmy temat zasad żywienia w cukrzycy. Dziś czas na garść informacji związanych konkretnie z insulinoterapią. Aby zrozumieć, jak dostosować posiłki do leczenia, musisz znać kilka informacji: jak długo działa insulina, którą stosujesz, kiedy jest jej szczyt działania oraz jak Twój posiłek wpłynie na glikemię.

W przypadku cukrzycy typu 2 leczonej mieszankami insulin w dwóch lub trzech wstrzyknięciach:
– jeśli stosujesz mieszankę insulin zawierającą insulinę ludzką krótko działającą musisz wprowadzić dodatkowe przekąski w ciągu dnia. Jest to związane z dłuższym działaniem insuliny.
– w przypadku kiedy zamiast insuliny ludzkiej, mieszanka zawiera analog szybko działający, sytuacja jest wręcz odwrotna – przekąski wykluczamy albo zamieniamy je na takie, które nie zawierają lub zawierają bardzo małą ilość węglowodanów (max. 1 WW), ponieważ zastosowana insulina nie będzie działała już w czasie jedzenia przekąski.

A co się stanie jeśli nie będziesz przestrzegał tych zasad? W pierwszym przypadku, kiedy pominiesz drugie śniadanie lub podwieczorek możesz mieć problem ze spadkiem stężenia glukozy pomiędzy głównymi posiłkami, czyli hipoglikemią. Jeśli stosujesz taki sposób leczenia to pamiętaj, aby mieć ze sobą przekąski zawierajace węglowodany, które w kryzysowych sytuacjach możesz szybko zjeść. Jeśli zdarzy Ci się zapomnieć o zjedzeniu np. drugiego śniadania i zaczynasz odczuwać spadek stężenia glukozy we krwi, to napij się soku, ale nie pozostawaj tylko przy tym, zjedz także pełnowartościową kanapkę z warzywami, wędliną, serem lub hummusem.

Natomiast w drugim przypadku, kiedy to zjesz kawałek ciasta, sałatkę owocową, czy zapiekankę, insulina którą podałeś przed głównym posiłkiem nie będzie już działała i skończy się to zbyt wysokim stężeniem glukozy we krwi.

Jeśli leczysz się za pomocą wielokrotnych wstrzyknięć, czyli podajesz sobie insulinę przed głównymi posiłkami oraz tzw. bazę jeden lub dwa razy dziennie, możesz troszkę lepiej dostosować posiłki do występujących sytuacji. Nie masz możliwości zjeść teraz obiadu? Nie podajesz insuliny doposiłkowej. A możesz masz ochotę na drugie śniadanie zawierające więcej węglowodanów, niż wspomniany wcześniej 1 WW? Proszę bardzo, tylko pamiętaj, aby podać dodatkową insulinę przed jedzeniem.

Jeśli przed rozpoczęciem posiłku, już masz zbyt wysokie stężenie glukozy we krwi, to nie rozpoczynaj od razu jedzenia. Podaj insulinę i odczekaj (około 30 minut lub więcej, jeśli stężenie glukozy znacznie wykraczało ponad normę) do czasu, gdy glikemia będzie <140 mg/dl – wtedy zacznij posiłek. W odwrotnej sytuacji, gdy masz za niskie stężenie glukozy we krwi, a jeszcze nie podałeś insuliny do nadchodzącego posiłku, postępuj tak jak zawsze w podobnym przypadku – np. wypij sok, a insulinę doposiłkową podaj dopiero w trakcie jedzenia.

Jak już dobrze wiesz po przeczytaniu naszego poprzedniego artykułu z serii #sięgnijpozdrowie, powinieneś unikać produktów i posiłków o wysokim IG. Wszyscy jesteśmy tylko ludźmi, tak więc, jeśli zdarzy Ci się małe odejście od tej zasady, to nie panikuj, a spokojnie przemyśl, jak dostosować podanie insuliny do takiego posiłku. Przede wszystkim wcześniej niż zazwyczaj podaj insulinę (30 minut lub nawet więcej przed jedzeniem) oraz zwiększ jej dawkę. Pamiętaj jednak, że powinny to być sytuacje wyjątkowe.

Korzystając z pompy insulinowej będziesz miał do czynienia z tak zwanymi bolusami. Początkowo dostosowanie bolusów do posiłków może wydawać Ci się skomplikowane, jednak szybko zrozumiesz na czym to tak naprawdę polega. Istnieją 3 rodzaje bolusów, czyli podań insuliny. Bolus prosty – podawany do posiłków węglowodanowych. Bolus przedłużony – do posiłków białkowo-tłuszczowych. Ostatni to bolus złożony. Tutaj zatrzymamy się troszkę dłużej. Ten bolus jak sama nazwa mówi podaje się do posiłków złożonych zarówno z węglowodanów, jak białek i tłuszczów, czyli takich posiłków, jakie często jemy. Do obliczenia ile insuliny musisz podać stosuje się wspomniane już WW i WBT oraz indywidualnie określony przelicznik. Znacznie upraszczając te obliczenia można dodać około 30% ilości insuliny obliczonej na WW w postaci bolusa przedłużonego (na 3-4 godziny).

Na koniec mamy dla Was kolejny przepis. Tym razem pyszna zapiekanka makaronowa z papryką.

Artykuł powstał we współpracy z dietetykiem klinicznym mgr Weroniką Gajdzik w ramach cyklu #sięgnijpozdrowie

mgr Weronika Gajdzik – dietetyk kliniczny

Bibliografia:

1. Araszkiewicz A, Bandurska-Stankiewicz E, Budzyński A i wsp. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2019. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Praktyczna. 2019; 5(1): 1-100.
2. Zawada A, Stróżyk S. Żywienie w cukrzycy w: Grzymisławski M (red.) Dietetyka kliniczna. PZWL; 2019.